Rau cải là loài rau đa dạng nhất ở Việt Nam. Giống rau này có rất nhiều loại khác nhau và cách trồng rau cải cũng sẽ khác nhau. Vì thế, lựa chọn loại rau nào thì bà con phải nắm rõ kỹ thuật trồng rau cải đó để có thể mang lại năng suất cao trong quá trình chăm sóc.
Để có thể lựa chọn được loại rau cải nào để trồng thì bà con cần phải nắm được một vài thông tin cơ bản nhất đối với từng loại rau như sau:
1. Đặc điểm chung của rau cải
Khi có ý định tìm hiểu cách trồng rau xanh tại nhà thì bà con cần biết rằng các loại rau cải đều là giống rau có giá trị dinh dưỡng cao và có đặc tính mát, giải nhiệt rất tốt. Mỗi bát cải canh luôn mang đến cho mọi người không chỉ là một món ăn ngon mà còn rất bổ dưỡng cho cơ thể nữa. Dù bà con muốn chọn trồng rau cải thìa hay rau cải xoăn , rau cải xoong hay bất kỳ một loài cải nào khác thì bà con cần phải chú ý rất nhiều thứ, từ đất trồng cho đến việc chọn hạt giống rau cải và cách gieo rau cải như thế nào mới đúng kỹ thuật.
2. Lưu ý đặc điểm của các loại rau cải khi trồng
Như đã nói ở trên thì mỗi một loài rau cải khác nhau sẽ có đặc tính khác nhau khi trồng. Vì vậy, bà con nên lưu ý các thông tin sau:
2.1. Rau cải ngọt
Rau cải ngọt là loài rau vô cùng phổ biến ở nước ta, có nguồn gốc từ Ấn Độ, Trung Quốc. Theo Đông y thì rau cải ngọt có tính ôn hòa và nó rất tốt cho sức khỏe. Trên thực tế thì cải ngọt khá dễ trồng, đây là loại rau cải ngắn ngày, thân thảo và rất “háo nước”. Vì vậy cách trồng rau cải ngọt ở nhà là cần phải giữ ẩm thường xuyên bằng cách tưới cây mỗi ngày một đến hai lần.
Rau cải ngọt có thể trồng quanh năm, nhưng tốt nhất bà con nên trồng vào mùa khô sẽ cho năng suất cao hơn. Nếu trồng mùa mưa thì bà con cần phải chống ngập nước và chống sâu bệnh cho rau thật tốt.
2.2. Rau cải ngồng
Cải ngồng là loại rau khá đặc biệt, phần thân non mọc lên cao hẳn so với các loại rau cải khác. Rau cải ngồng là loài rau ưa ẩm cao và có khả năng phát triển tốt trong thời tiết khắc nghiệt. Đây là loại rau cải được rất nhiều người trồng bởi chứa nhiều dinh dưỡng cao. Bạn có thể trồng rau cải ngồng quanh năm, nhưng thời điểm thích hợp nhất để trồng cải ngồng là từ tháng 7 đến tháng 3, vào vụ đông xuân. Khi lựa chọn trồng loại rau cải này thì bạn cần chú ý phải chọn hạt giống có tỉ lệ nảy mầm cao, chất lượng tốt và không sâu bệnh. Để có thể thực hiện đúng cách trồng rau cải ngồng thì bà con cần chọn loại đất phù hợp là đất mùn. Đây loại đất có nồng độ pH ổn định trong khoảng 6 đến 6,5. Nó sẽ giúp cho rau cải ngồng có thể có điều kiện tốt nhất để phát triển. Mặc dù loại rau này có nhiều dinh dưỡng và các khoáng chất cần thiết cho sức khỏe nhưng đối với những người mắc bệnh về tuyến giáp thì nên hạn chế ăn và thậm chí có thể dừng ăn loại rau này để bệnh không nặng thêm.
2.3. Rau cải bẹ xanh
Rau cải bẹ xanh có rất nhiều tên gọi khác nhau như cải canh, cải cay, cải đông dư,… Đặc điểm nổi bật nhất của cải bẹ xanh là thân to nhỏ khác nhau, cuống lá nhỏ và hơi tròn. Ngoài ra thì rau cải này còn có phiến lá nhỏ, bản lá mỏng hơn so với nhóm cải bẹ và cải thìa, lá hình quạt và hơi nhăn. Lá cải bẹ xanh thường có màu từ xanh vàng đến xanh đậm. Loại cải này có vị hơi cay, tính ôn được sử dụng chủ yếu để nấu canh hoặc làm dưa muối. Khi tìm hiểu cách trồng cải bẹ xanh thì bà con cần biết cải bẹ xanh có khả năng chịu được nóng và mưa khá. Vì thế, trong cách trồng rau cải xanh này thì thời gian thích hợp để trồng là vào vụ Xuân Hè. Thời điểm này có thể giúp chống giáp vụ rất tốt bởi thời gian thu hoạch của cải bẹ xanh là 40 – 45 ngày.
2.4. Rau cải chíp, rau cải bẹ trắng
Rau cải chíp hay còn gọi là cải bẹ trắng rất quen thuộc trong mỗi bữa cơm của gia đình Việt. Cải chíp chứ nhiều thành phần dinh dưỡng, giàu vitamin và khoáng chất. Cải chíp có hình dáng nhỏ nhắn, khá “xinh”, màu sắc và hương vị tươi ngon được các đầu bếp vô cùng ưu ái. Cách trồng rau cải chíp không khó, chúng có thể phát triển quanh năm, cả vụ xuân hè và vụ thu đông. Chỉ khoảng 30 – 32 ngày sau khi gieo trồng, rau cải chíp đã có thể thu hoạch. Đặc điểm của cải chíp là có bộ lá giòn, dễ gãy, bạn nên cẩn thận khi thu hoạch.
2.5. Rau cải cúc
Rau cải cúc còn có tên gọi khác là rau tần ô. Nhiều người chọn trồng rau cải cúc là bởi vì loại rau này có tính mát, giúp giải nhiệt và giúp lưu thông khí huyết, mất ngủ, ho nhiều đờm, tiêu chảy…Loại rau này rất thích hợp với nhiều loại đất như: đất thịt nhẹ, đất thịt pha cát, đất phù sa, đất mùn. Khi trồng rau cải cúc thì bà con nên tưới nước 1 ngày 2 lần vào buổi sáng và chiều mát. Loại rau này có thể nhanh chóng thu hoạch chỉ 25-30 ngày sau khi trồng.
2.6. Rau cải bắp (bắp cải)
Đây là loại rau có lá cuốn chặt theo hình tròn, bạn có thể nhận ra rau cải bắp vô cùng dễ dàng bởi đặc điểm này. Có thể bạn không biết, lượng vitamin trong bắp cải nhiều gấp 4,5 lần so với cà rốt, gấp 3,6 lần so với khoai tây và hành tây. Mỗi bắp cải có khối lượng trung bình từ 0,5 – 3 kg. Cải bắp có nguồn gốc từ vùng Địa Trung Hải, thuộc nhóm cây ưa chiếu sáng dài ngày, nhưng thích hợp với ánh sáng yếu nên thường được trồng vào mùa đông. Rau cải bắp ưa đất thịt nhẹ, đất cát pha, đất phù sa bồi, cây phát triển thuận lợi nhất ở nhiệt độ khoảng 15 – 18 độ C.
Ngoài loại bắp cải xanh quen thuộc, trong cuộc sống chúng ta còn bắt gặp các loại bắp cải độc đáo khác như bắp cải tím, bắp cải tí hon,… Những loại bắp cải này không chỉ có ngoài hình bắt mắt mà còn có giá trị dinh dưỡng rất cao, thậm chí hơn người anh em bắp cải xanh thông dụng rất nhiều. Ví dụ, lượng vitamin A của bắp cải tím gấp 10 lần bắp cải xanh, lượng sắt cao gấp đôi và lượng vitamin C cao gấp 1,4 lần. Còn với loại bắp cải tí hon ngoại hình nhỏ nhắn, chúng được mệnh danh là siêu thực phẩm bởi rất giàu acid folic, vitamin K, C , A,… được bổ sung trong các bữa ăn nhằm chống ung thư.
2.7. Rau cải thảo
Nếu bạn là một fan bự của ẩm thực Hàn Quốc thì hẳn là không thể bỏ qua loại rau này bởi đây là nguyên liệu chính cho món kim chi cải thảo đã nổi danh toàn thế giới. Tuy nhiên, đây lại là loại rau có nguồn gốc từ Trung Quốc. Cải thảo còn có tên gọi khác là cải bao, cải cuốn, bắp cải tây, cải bắp Trung Quốc,… Cải thảo là dạng rau cuốn lá, từng lớp lá cuốn vào nhau chặt chẽ theo hình tròn trụ. Cuống lá cải thao to bản màu trắng, những lá bên ngoài có màu xanh đậm, càng vào trong lá càng nhạt dần thành xanh nhạt, màu vàng tươi. Rau cải thảo có vị ngọt mát, thanh nhiệt, giàu vitamin như A, B, C,… Cải thảo có thời gian sinh trưởng ngắn ( 70 – 80 ngày), bạn có thể trồng nhiều vụ cái thảo trong một năm. Thời điểm gieo hạt thích hợp nhất để trồng rau cải thảo là khi thời tiết ấm áp, sinh trưởng tốt nhất ở nhiệt độ 23 – 25 độ C. Bạn cần đặc biệt lưu ý bởi bộ rễ của rau cải thảo khá kém phát triển, không chịu được hạn hay ngập úng. Để cải thảo phát triển tốt nhất, bạn cần đảm bảo đủ ẩm, tưới nhiều nước và ánh sáng chiếu từ 4 – 5 tiếng/ ngày.
2.8. Rau cải bó xôi
Tuổi thơ của chúng ta gắn với hình ảnh thủy thủ Papai với món ăn ưa thích là rau chân vịt, nhưng ít ai biết rằng thật ra rau chân vịt cũng là một loại rau cải. Nó còn được biết đến với nhiều cái tên khác nhau như rau cải bó xôi, rau pố xôi, bắp xôi, bố xôi, rau bina… Cải bó xôi chứa rất nhiều chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất. Không chỉ là loại thức ăn được ưa thích, cải bó xôi còn được biết đến như một vị thuốc mang lại nhiều tác dụng tốt đối với cơ thể.
Cải bó xôi có sức chống chịụ sâu bệnh khá tốt nên việc trồng cải bó xôi tại nhà khá dễ dàng. Cải bó xôi là loại rau xứ lạnh, có thể sinh trưởng tốt trong điều kiện nhiệt độ thấp, có thể chịu được nhiệt độ âm 10 độ C. Thông thường, bạn có thể trồng cải bó xôi quanh năm nhưng thời điểm thích hợp nhất là vụ Đông xuân và Xuân hè ở miền Bắc. Đối với khí hậu nóng ẩm ở miền Nam, bạn cũng có thể tự trồng cải bó xôi tại nhà những cần chú ý chăm sóc đúng kỹ thuật. Cải bó xôi là cây thích ánh sáng nhẹ, có thể chịu bóng râm nên bạn có thể tận dụng đất dưới những tán cây để trồng xen cải bó xôi. Cây ưa ẩm nên cần chú ý tưới nước thường xuyên, tuy nhiên vẫn cần đảm bảo thoát nước tốt, chống ngập úng. Loại đất thích hợp nhất để trồng cải bó xôi là đất mùn nhiều chất hữu cơ.
2.9. Rau cải xoăn
Rau cải xoăn hay còn gọi là cải Kale, là một loại rau khá mới với người Việt Nam. Cải xoăn được nhập vào Việt Nam từ năm 2015 và hiện được trồng ở Đà Lạt. Cải xoăn Kale là cây thân thảo, có nguồn gốc từ các nước ôn đới, họ hàng rất gần với bắp cải. Đúng với tên gọi của mình, cây có lá xoăn tít, màu xanh hoặc màu tím, thân trùng với màu của lá. Theo các chuyên gia, cải xoăn là một trong những nguồn thực phẩm lành mạnh nhất, chứa nhiều vitamin, khoáng chất, dưỡng chất thực vật, được mệnh danh là nữ hoàng rau xanh. Nhờ hàm lượng vitamin C, A, chất xơ, chất chống oxy hóa,… nổi trội hơn các loại rau khác mà cải xoăn còn được dùng như một loại thảo dược.
Người ta thường trồng cải xoăn bằng hạt giống trên nền đất giàu dinh dưỡng, tới xốp. Loại rau cải này ưa khí hậu thời tiết mát mẻ, thích hợp trồng vào mùa thu, khi nhiệt độ ở ngưỡng 21 độ C, đón ánh sáng 6 tiếng/ ngày. Nếu bạn trồng cải xoăn trong điều kiện nhiệt độ cao hơn thì rau sẽ càng có vị đắng đậm hơn, tuy nhiên đừng lo lắng vì hàm lượng dinh dưỡng không hề bị suy giảm.
2.10. Rau cải cầu vồng
Loại rau cải rực rỡ nhất, màu sắc nhất chính là rau cải cầu vồng. Hình dáng của cải cầu vồng không có quá nhiều khác biệt với các loại cây họ cải khác, cây thân thảo lá mọc so le. Cải cầu vồng có lá dày, phiến khá rộng, các đường gân nối với thân nhiều màu sắc khác nhau như đỏ, vàng, trắng, cam,… vô cùng rực rỡ. Nhờ màu sắc nổi bật mà cải cầu vồng thường bị hiểu lầm là một loại cây cảnh. Cải cầu vồng rất giàu dưỡng chất và vitamin, được công nhận là tốt cho sức khỏe và tăng cường tuổi thọ.
Cải cầu vồng cực dễ trồng, có thể chịu được thời tiết nóng hoặc lạnh chỉ cần bạn cung cấp đủ nước. Một bụi cây cải cầu vồng có thể sống được rất lâu, lên đến vài năm nếu được chăm sóc tốt. Bạn có thể trồng cải cầu vồng suốt cả năm nhưng mùa cao điểm bắt đầu từ tháng 6 đến tháng 8 dương lịch.
2.11. Rau cải xoong
Khác với những người anh em cùng họ rau cải của mình, rau cải xoong là một loài thực vật thủy sinh hay bán thủy sinh. Loài rau cải này có nguồn gốc từ châu Âu tới Trung Á, sống lâu năm. Rau cải xoong có thân trôi nổi trên mặt nước, lá dạng phức hình lông chim. Rau cải xoong lớn rất nhanh, thích hợp trồng nhất trong môi trường nước hơi kiềm. Nhược điểm của rau cải xoong là không thể phân phối trong dạng khô, chỉ có thể lưu trữ trong một thời gian ngắn. Cải xoong có mật độ các chất dinh dưỡng cao, chứa rất nhiều vitamin, giàu sắt và canxi,… Bạn có thể hình dung, cải xoong chứa nhiều vitamin C hơn cam, nhiều sắt hơn rau cải bó xôi và nhiều canxi hơn 1 ly sữa. Cải xoong thật sự là loại rau cải đáng trồng đấy nhé!
Vì là thực vật bán thủy sinh, cải xoong có thể sinh trưởng và phát triển tốt cả trên cạn và dưới nước. Bạn nên trồng cải xoong ở khu vực nhiều bóng mát, tránh ánh nắng mặt trời trực tiếp bởi loại rau cải này rất ưa âm mát. Cải xoong không được trồng bằng hạt, mà bạn có thể sử dụng cọng già không lá để trồng, đặc biệt là những cọng to có nhiều rễ. Ngoài ra, cải xoong còn hay được trồng như một loại rau cải mầm, thu hoạch thân cây ăn chỉ vài ngày sau khi gieo hạt.
2.12. Rau cải mầm
Thực ra thì rau cải mầm không phải tên gọi của 1 loại rau cải riêng mà nó là là tên gọi chung cho nhiều loại rau mầm khác nhau. Những loại rau này được trồng bằng các loại hạt giống thuộc họ cải. Khi trồng rau cải mầm thì bà con nên chú ý đây là loại rau được canh tác trong thời gian ngắn. Thường thì thời gian để có thể thu hoạch chỉ sau 5 đến 7 ngày sau khi gieo hạt. Khi thu hoạch rau thì bà con nên sử dụng dao, kéo cắt sát bề mặt giá thể.
Có thể bạn quan tâm: Cách trồng rau mầm tại nhà không cần đất
2.13. Rau cải trời
Nhiều người con khá bỡ ngỡ với loại rau cải này, rau cải trời còn có tên gọi khác là cải tàu bay, rau tàu bay,… Rau cải trời có những đặc điểm nổi bật như vị đắng, thơm,… có một số tác dụng chữa bệnh trong dân gian. Rau cải trời là một trong những loại rau có sức sống cao và đặc biệt là nó hầu như không bị sâu rầy phá hoại. Nếu bạn muốn trồng rau cải trời thì có thể hoàn toàn yên tâm bởi loại rau cải này rất dễ chăm sóc, không cần bón phân vẫn sống xanh tốt và phát triển khỏe mạnh. Trên thực tế thì rau cải trời thường tự mọc ở thiên nhiên hoang dã khi khi con nước nổi rút hết để lại lớp phù sa hay mọc ở sau nhà, sau bờ ao… chứ ít ai lựa chọn trồng loại rau này trong nhà.
Bên cạnh những đặc điểm riêng của từng loại rau cải trên đây thì bà con cũng cần phải lưu ý cách gieo hạt rau cải như thế nào và chọn giống của từng loại rau cải ra làm sao để có thể đem lại hiệu quả cao nhất nhé.
