Mục lục
Măng tây là loại rau xanh cao cấp rất được ưa chuộng trong thời gian gần đây. Trồng măng tây không quá phức tạp, nếu trồng đúng kỹ thuật măng tây có thể cho thu hoạch chỉ sau 6 tháng và duy trì khai thác trong suốt 10 năm liền. Cùng Nông Nghiệp Mới tìm hiểu về kỹ thuật trồng măng tây chuẩn chuyên gia đem lại hiệu quả nhé!
Tìm hiểu về cây măng tây
Măng tây là loài cây có nguồn gốc từ châu Âu, được sử dụng rộng rãi trong các món ẩm thực phương Tây. Tại Việt Nam, cây măng tây đã được nhập khẩu về trồng nhiều năm nay, những vùng trồng nổi tiếng nhất phải kể đến Trọng Đức (Lâm Đồng), Đông Ạnh (Hà Nội),… Với khả năng chịu hạn tốt, cây măng tây sinh trưởng và phát triển tốt ở khí hậu nhiệt đới tại Việt Nam.
Có 3 loại măng tây phổ biến nhất hiện nay:
- Măng tây xanh là loại măng tây phổ biến nhất hiện nay. Loại măng tây này được trồng nhiều ở miền Bắc, nổi tiếng với vị đắng và đậm hơn hẳn các loại măng tây khác.
- Măng tây trắng được đánh giá là loại măng tây có giá trị dinh dưỡng cao nhất. Màu trắng của măng tây được tạo thành do được trồng trong bóng tối, ngăn chặn quá trình quang hợp. Măng tây trắng có vị ngọt, mềm, nhẹ nhàng hơn so với măng tây xanh nên rất được ưa chuộng. Quy trình trồng măng tây trắng cũng phức tạp hơn nên có giá cao hơn gấp 2 lần so với măng tây xanh.
- Măng tây tím chứa hàm lượng chất oxy hóa (anthocyanins) cao tạo nên màu đặc trưng. Với thành phần ít chất xơ hơn hẳn 2 loại măng tây trên, măng tây tím có vị ngọt, giòn và có thể ăn từ ngọn đến tận gốc .
Thời vụ thích hợp để trồng măng tây
15-30 độ C là khoảng nhiệt độ lý tưởng để cây măng tây sinh trưởng và phát triển tốt. Với những tiến bộ trong khoa học kỹ thuật và chọn giống, hiện nay nhiều giống măng tây có thể trồng ở những nơi có nền nhiệt cao hơn. Tại Việt Nam, bạn có thể trồng măng tây vào 2 vụ (thời gian tính theo dương lịch):
- Cuối tháng 8, đầu tháng 9 bắt đầu gieo hạt giống măng tây và đem trồng vào tháng 2, tháng 3.
- Cuối tháng 2, tháng 3, tháng 4 bắt đầu gieo hạt giống, đem trồng măng tây vào tháng 4, tháng 5, tháng 6.
Chuẩn bị đất trồng măng tây
Chọn đất trồng măng tây là loại đất phù sa, đất thịt nhẹ có cát pha, đất đỏ bazan,… hoặc tất cả những loại đất có độ tơi xốp cao, đất mùn, giàu chất hữu cơ. Đất trồng măng tây cần thoát nước tốt, có tầng canh tác dày hơn 1m. Tuy nhiên, khi chọn vườn trồng măng tay, hãy đảm bảo bộ rễ của măng tây cách tầng sét, tầng phèn và mực nước ngầm ít nhất 50cm. Lưu ý không trồng măng tây trên các loại đất phèn, ngập úng,… vào mùa mưa. Xây dựng hệ thống tưới tiêu để cây măng tây được cung cấp đủ nước vào mùa nắng.
Trước khi trồng măng tây khoảng 2 tháng cần làm đất thật kỹ. Cày sâu 40-50cm, dọn sạch cỏ, làm bề mặt đất bằng phẳng, phơi ải thật kỹ, xử lý mầm bệnh trong đất. Sau 15 ngày, thực hiện rải vôi khắp mặt ruộng, bổ sung thêm 1 lớp cát đen trên bề mặt có độ dày khoảng 30cm. Sau đó tiến hành cày xới để trộn đều với lớp đất bề mặt để tạo thành một lớp đất cát pha với tỉ lệ đất : cát là 1:1. Nếu đất trồng của bạn là đất cát pha tự nhiên thì có thể bỏ qua bước này.
Để tăng cường độ phì nhiêu cho đất trồng, bạn có thể sử dụng phân xanh, phân chuồng ủ hoai mục, phân hữu cơ, phân vi sinh,… để bón lót lần 1. Có thể tận dụng các loại phân xanh quen thuộc có sẵn như vỏ cây họ đậu, rơm rạ, vỏ trấu,….
Trước khi trồng cây 15 ngày, tiến hành cày xới đất thêm 1 lần để đất tơi xốp, thực hiện bón lót lần 2. Lên luống trồng măng tây cao 30 – 60 cm, độ rộng luống từ 50 – 60cm khi trồng măng tây theo hàng đơn, luống rộng 120 – 150 cm nếu trồng măng tây theo hàng đôi. Làm rãnh thoát nước giữa các luống rộng từ 20 – 40 cm.
Kỹ thuật ươm cây măng tây giống
Ngâm hạt giống măng tây
Ươm cây giống là một trong những khâu quan trọng nhất trong quy trình trồng măng tây. Hạt giống của măng tây có phần vỏ rất cứng, vì vậy để kích thích hạt giống măng tây nhanh nảy mầm hơn, bạn nên phơi hạt giống 2-3 giờ để tăng khả năng hút nước của hạ. Tiến hành ngâm hạt với nước ấm khoảng 50 độ C để kích thích hạt nảy mầm. Nếu bạn không có nhiệt kế thì có thể pha nước ngâm theo tỉ lệ 2 phần nước sôi, 3 phần nước lạnh. Cứ cách 4 tiếng, bạn tiến hành chà sát các hạt với nhau và thay nước. Sau 24 giờ ngâm hạt, bạn rửa sạch hạt, chà sát, loại bỏ hạt lép và mang hạt đi ủ.
Kỹ thuật ủ hạt giống măng tây
Nếu số lượng hạt giống măng tây lớn, rải một lớp tro hoặc mùn dày 1 – 1,5 cm lên mặt đất (lưu ý chọn chỗ kín). Sau đó sử dụng một tấm lưới tối màu rải phía trên, tạo một lớp tro tương tự phía trên tấm lưới, sau đó gieo hạt giống đã ngâm lên. Phía trên hạt giống tiếp tục tạo một lớp tro dày 1 cm và phủ thêm 1 tấm lưới ở phía trên cùng. Tiến hành tưới nước cho hạt giống ngày 2 lần vào buổi sáng và buổi tối.
Nếu bạn ủ hạt với số lượng ít thì chỉ cần đem hạt ủ trong một tấm khăn ẩm tối màu, nhiệt độ khoảng 30 – 40 độ C. Đặt khăn vào khay nhựa, để ở nơi ít ánh sáng, không có gió. Cứ sau 12 giờ, tiến hành phun nước lên bề mặt khăn. Lúc này, hạt sẽ từ từ nảy mầm. Đối với những hạt chưa nảy mầm, cứ sau 24 giờ, bạn lại rửa sạch hạt và lại ủ hạt trong khăn ẩm. Cho đến khi tất cả các hạt đã nứt nanh là có thể tiến hành gieo hạt (thường mất 9 -12 ngày ủ)
Kỹ thuật ươm cây măng tây trong bầu đất
Chuẩn bị đất trộn giàu dinh dưỡng để gieo hạt theo tỷ lệ 2 phần đất trộn với 1 phần phân hữu cơ, 1 phần vỏ trấu (hoặc xơ dừa). Cho đất trộn vào từng bầu ươm, tưới nước bằng bình phun để tạo độ ẩm cho đất. Tạo 1 lỗ nhỏ sâu từ 1 – 2,5 cm trong bầu ươm, gieo hạt măng tây đã nứt nanh xuống và phủ một lớp mùn mục lên bề mặt. Đục lỗ ở phía đáy bầu đất để giúp cây dễ thoát nước. Đặt bầu ươm ở nơi đủ ánh sáng, tưới nước hàng ngày để thúc đẩy hạt nảy mầm và phát triển. Nên để cây măng tây con phát triển trong vườn ươm trong khoảng 3-6 tháng đầu để cây đủ cứng cáp. Cho đến khi cây xanh mướt, khỏe mạnh, thân vươn dài từ 25-30cm thì có thể mang đi trồng.
Kỹ thuật trồng măng tây
Đào hố có độ sâu từ 50cm, sau đó nhẹ nhàng đặt cây con vào giữa hố và lấp đất. Khoảng cách từ cây măng tây này đến cây măng tây khác từ 40 – 50 cm. Lấy đất 2 bên mép luống để vun gốc cho cây măng tây để giúp cây măng tây đứng thẳng, bảo vệ rễ cây. Chú ý khi lấy đất cần tạo mặt nghiêng cho luống để tăng khả năng thoát nước. Cung cấp đủ ẩm cho cây măng tây mỗi ngày bằng phương pháp tưới thấm, tưới nhỏ giọt hoặc tưới 1 giờ, nghỉ 1 giờ.
Kỹ thuật chăm sóc cây măng tây
Tưới nước khi trồng măng tây
Măng tây là cây thu hoạch chồi măng non mỗi ngày nên cần cung cấp đủ nước ở tất cả các giai đoạn sinh trưởng và phát triển. Tùy thuộc vào chất đất trồng mà lượng nước tưới cho măng tây cũng khác nhau. Vào những ngày nắng, bạn nên tưới nước cho cây măng tây 2 – 3 lần/ ngày. Vào mùa mưa cần thường xuyên kiểm tra hệ thống thoát nước. Nếu để măng tây bị ngập úng quá 24 giờ sẽ dẫn đến tình trạng chồi măng cong vẹo, thối rễ, chết gốc.
Chồi non măng tây sinh trưởng và phát triển vào ban đêm, vì vậy không tưới sau 5 giờ chiều vì có thể làm cong vẹo chồi, khiến chồi chậm phát triển, giảm năng suất.
Bón phân cho cây măng tây
Thực hiện bón thúc lần 1 cho cây sau khi trồng măng tây 15 ngày. Sử dụng phân bón NPK 15-15-15 pha với nước và tưới vào gốc cây. Sau đó, vun gốc cho cây măng tây.
Tiến hành bón phân định kỳ 10-15 ngày/ lần cho đến trước khi thu hoạch 15 ngày. Sử dụng phân bón NPK 16-16-8 kết hợp với các loại phân bón vi sinh khác.
Làm cỏ và cắt tỉa khi trồng măng tây
Làm cỏ là công việc tốn rất nhiều công sức và thời gian, vì vậy, ngay từ khi chuẩn bị đất trồng, bạn nên xử lý cỏ thật kỹ, phun thuốc trừ cỏ từ lần làm đất đầu tiên để hạn chế tối đa cỏ dại. Chú ý làm cỏ thường xuyên cho các luống trồng.
Sau 4 -5 tháng trồng, đường kính của cây măng tây mẹ đạt 10 – 12 mm. Quan sát thấy lá cây măng tây mẹ chuyển sang màu xanh đậm, lúc này nên cắt bớt ngọn cây mẹ để cây phì to gốc, kích thích việc trổ măng tơ, tăng năng suất.
Kiểm tra và tiến hành cắt bỏ những cây măng tây đã già, năng suất thấp, chất lượng kém. Khi thấy măng tây chuyển thành màu vàng, bạn nên cắt bỏ cây măng mẹ và tiến hành dưỡng những cây măng tơ. Thông thường, 1 cây măng tây mẹ sẽ có chu kỳ khoảng 2 – 3 tháng.
Phòng ngừa sâu bệnh khi trồng măng tây
Nếu được trồng trong điều kiện thuận lợi và chăm sóc đúng kỹ thuật, cây măng tây rất ít khi bị sâu bệnh tấn công. Tuy nhiên, nếu cây gặp điều kiện thời tiết không thuận lợi, bạn cần chú ý quan sát cây và xử lý các loại sâu bệnh ngay.
Một số loại sâu bệnh thường tấn công cây măng tây:
- Sâu đất, sâu xanh, một số loại côn trùng gây hại: làm đất kỹ, sạch cỏ, duy trì độ ẩm lý tưởng trong đất, vun luống cao,… là một số biện pháp để phòng ngừa các loại sâu này.
- Rầy, rệp, bọ trĩ: thường xuất hiện chủ yếu vào mùa khô, nóng. Để phòng ngừa, bạn nên tưới nước thường xuyên, làm cho đất thông thoáng, tơi xốp.
- Các bệnh nấm, sương mai,… cần sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật. thuốc trừ sâu. Bạn nên tham khảo thật kỹ về cách thức sử dụng, liều lượng với chuyên gia. Nên ưu tiên sử dụng các loại thuốc có nguồn gốc thảo mộc, vi sinh để đảm bảo an toàn.
Thu hoạch măng tây
Cây măng tây sẽ cho thu hoạch măng tơ sau khoảng 6 – 9 tháng trồng. Khi các chồi măng non nhú lên khỏi mặt đất từ 20 – 30cm, nắm sát gốc chồi rồi nghiêng cây, xoay nhẹ để thu hoạch. Thời điểm lý tưởng nhất để thu hoạch chồi măng tây là 4 – 9 giờ sáng. Ngay sau khi thu hoạch, tránh để măng tây tiếp xúc với ánh nắng mặt trời vì măng sẽ bị già, có nhiều xơ.
Cây măng tây cho phép thu hoạch liên tục trong 15 ngày đầu. Trong thời kỳ thu hoạch, tuyệt đối không tưới phân cho măng tây. Sau đó, tạm dừng thu hoạch để bón phân, cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trong 15 ngày và tiếp tục chu kỳ thu hoạch 15 ngày tiếp theo. Sau khoảng 3 tháng thì ngừng thu hoạch để tiến hành cắt tỉa, đổi cây mẹ, mỗi bụi nên giữ từ 3 – 4 cây mẹ.
Sản lượng thu hoạch măng tây trong 3 năm đầu còn thấp, tuy nhiên sẽ tăng năng suất và chất lượng theo thời gian. Thông thường, măng tây sẽ cho thu hoạch trong suốt 8 – 10 năm.
Măng tây đang dần trở thành loại cây trồng được nhiều người dân tìm kiếm bởi giá trị kinh tế cao và có thể khai thác trong thời gian dài. Với bài viết trên, Nông Nghiệp Mới đã cung cấp đầy đủ các bước trong kỹ thuật trồng măng tây chuẩn chuyên gia cho năng suất cao. Chúc bạn đọc thành công với mô hình trồng măng của mình!
